Onderstaand vind je de globale inhoud van de presentaties van het programma tijdens het ENCA-symposium op woensdag 1 november 2023.

Inhoud van de plenaire lezingen

Dr. Ank de Jonge

met vertrouwen een kind krijgen in een risicovolle omgeving

Het was nog nooit zo veilig om een kind te krijgen in Nederland. De meeste zwangeren hebben geen medische problemen en hebben een goede bevalervaring en de meeste baby’s worden gezond geboren.
Toch is er ook nog nooit zoveel aandacht geweest voor wat er mis kan gaan. De focus in de geboortezorg ligt op steeds kleinere (reële of vermeende) risico’s en het aantal  medische interventies stijgt. Tegelijkertijd komt zorg niet altijd terecht bij de vrouwen en baby’s die deze het hardst nodig hebben. In sommige groepen zijn de uitkomsten slechter dan in andere. Daarnaast is er een substantiële groep vrouwen die niet respectvolle zorg ervaren.

Kunnen we nog wel vertrouwen hebben in het geboortezorgproces? Hoe ondersteunen we zwangeren en hun families om de kans op goede uitkomsten te vergroten, zonder dat we angst een slechte raadgever laten zijn? En hoe geven we respectvolle, goede zorg aan alle vrouwen en hun families?
Dit zijn de thema’s waarover Ank in haar plenaire lezing zal spreken.

Dr. Katarzyna Irena Veringa-Skiba

De kracht van mindful bewustzijn in de transitie naar het moederschap

Moeder worden is misschien wel een van de meest transformatieve periodes in het vrouwenleven. Deze transformatie is snel en veelomvattend, wat maakt dat vrouwen het vertrouwen in de goede afloop kunnen verliezen. Sterker nog, het dragen en de geboorte van het kind kunnen als een dreiging gaan voelen. De hersenen beginnen moeite te krijgen met het begrijpen van de signalen vanuit het lichaam en de geest. In het systeem ontstaat een mismatch in de interpretatie van wat als normaal of juist niet als normaal zou moeten worden ervaren. Zo ontstaat een neerwaartse spiraal van angst, waarin veilige situaties en processen als onveilig worden ervaren.

Dit proces veroorzaakt toxische stress bij de aanstaande moeder, met soms ernstige gevolgen voor haar en het ongeboren kind. Ook haar gedrag wordt er negatief door beïnvloed: er ontstaat vermijding van het ongeboren kind, van de uitdagingen van de baring en van het contact met de pasgeborene. Mindful bewustzijn is de meest krachtige remedie om deze neerwaartse spiraal te doorbreken.

In haar voordracht neemt Katarzyna de aanwezigen mee in de kracht van opmerkzaam aanwezig zijn ofwel mindful bewustzijn. Deze kennis is ontstaan door de samenwerking van verschillende disciplines, zoals klinische en boeddhistische psychologie en neurowetenschappen. Het probleem van angst in de perinatale periode is zodanig urgent dat hier voor iedere zorgverlener in de geboortezorgketen een dringende verantwoordelijk ligt. Nietsdoen is geen optie. Een kleine verandering in het nu kan grote gevolgen in het later hebben, zowel in positieve als in negatieve zin. Mindful bewustzijn en afgestemde aanwezigheid van de zorgverlener is daarom van onschatbare toegevoegde waarde in de periode rondom de geboorte.

Inhoud van de presentaties in de workshoprondes

Dr. Ank de Jonge

Kiezen en beslissen in de geboortezorg

Een vrouw maakt haar eigen keuzes tijdens zwangerschap en geboorte. Zo zou het moeten zijn. Om goede keuzes te maken, hebben vrouwen echter informatie nodig. Veel vrouwen ervaren dat er handelingen worden verricht zonder dat zij daarover zijn geïnformeerd of er toestemming voor hebben gegeven. Sommige vrouwen vinden dat ook niet erg. Betekent dat dat het dan ook niet nodig is om informatie te geven? Kunnen vrouwen een geïnformeerde keuze maken in spoedsituaties? Hoe vertalen we bevindingen uit onderzoeken naar de individuele situatie van vrouwen? Hoe vertellen we een vrouw over risico’s zonder haar zelfvertrouwen te ondermijnen? Hoe ondersteunen we haar om keuzes te maken?

In deze workshop zal Ank bevindingen presenteren van onderzoeken naar risico’s, verschillen in het gebruik van medische interventies en respectvolle geboortezorg. Ze bespreekt samen met de aanwezigen of zij deze bevindingen herkennen en hoe er zorg kan worden geboden die meer respectvol is en passend bij vrouwen en hun families.

Dr. Katarzyna Irena Veringa-Skiba

een oefening in mindful bewustzijn

In deze workshop zal Katarzyna een mindfulness-meditatie begeleiden. Tijdens deze oefening in opmerkzaamheid gaan de aanwezigen ontdekken wat de geest tijdens een dergelijke meditatie doet en hoe de beoefenaar daarin kan reguleren. Na afloop gaat Irena met de groep in gesprek over de ervaringen uit deze meditatie.

Nienke Stoop

Angstreductie middels hartcoherentie en polyvagaaltheorie

Het thema van deze workshop is stressregulatie en coregulatie, of anders gezegd: de fysiologie van veiligheid en verbinding. Daarbij komt aan bod hoe je een cliënt van angst naar vertrouwen kunt begeleiden met behulp van hartcoherentie.

Een belangrijke voorwaarde voor ontwikkeling en groei in de eerste 1000 dagen is de aanwezigheid van een betrokken ‘ander’, die responsief omgaat met de gevoelens en behoeften van het jonge kind. Bij voorkeur zijn dit de ouders. Ook de zorgprofessional kan echter zo’n belangrijke ‘ander’ zijn. Vanaf het contact met de verloskundige tot de consulten bij de jeugdverpleegkundige of arts op het consultatie bureau: de zorgprofessional kan één van de vele volwassenen zijn die het kind laat ervaren wat responsieve zorg en betrokkenheid is.

Wanneer zorgverleners begrijpen hoe zij in zichzelf via hun zenuwstelsel een staat van veiligheid en openheid kunnen ondersteunen, kunnen zij dit overbrengen op de ouders en de kinderen met wie ze werken. In deze workshop wordt uitleg gecombineerd met praktische oefeningen die eenvoudig te leren zijn en onder verschillende omstandigheden kunnen worden toegepast.

Sylvia von Kospoth

omgaan met moeders met een complexe voorgeschiedenis

Het spanningsveld in de zorg is momenteel niet de enige crisis. We leven in een veranderlijke wereld, waarin niets meer zeker is; zelfs het ongeboren leven staat onder druk.

Naar aanleiding van de documentaire ‘Goede moeders’ licht Sylvia tijdens haar lezing de waarde toe van de biologische band tussen moeder en kind. Ze zal vertellen over hoe de zorg in een ‘verwijscultuur’ is terechtgekomen en hoe zorgverleners in de ban kunnen raken van ‘het onderzoek’ en mantra’s als ‘veilige zorg’, ‘moeder en kind centraal’, ‘de beste zorg’.
Sylvia begeleidt de aanwezigen bij het uitzoomen, om zo meer inzicht en overzicht te krijgen en zich vragend op te stellen.

Het bewaken van en de controle over de gezondheid van moeder en kind en de intercollegiale samenwerking vergen bewustwording, continue afstemming en dikwijls een extra inspanning van de zorgverlener. Dient die extra inspanning ook werkelijk de kwaliteit van zorg of worden zorgverleners meer en meer afhankelijk van technologische aansturing?

Is je interesse gewekt…? Dan hopen we van harte je te kunnen verwelkomen!
We zetten ons met overgave in om er een prachtig symposium van te maken en waarderen het enorm als je je al vroeg registreert.
Dat helpt ons om tijdig in te schatten wat er die dag nodig is en om alles organisatorisch en financieel in goede banen te leiden.
Alvast veel dank voor je medewerking!

Je kunt je hier registreren voor het symposium.